Πρόπολη
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΣΥΛΛΕΚΤΡΙΑΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ: Η πρώτη ύλη της πρόπολης είναι ρητινώδεις εκκρίσεις από τους οφθαλμούς δασικών κυρίως δέντρων. Οι συλλέκτριες πρόπολης με τα σαγόνια τους αποσπούν ένα κομμάτι από τις εκκρίσεις αυτές και με τη βοήθεια των δύο πρώτων ζευγών των ποδιών τους τα μεταφέρουν εναλλάξ στα «καλαθάκια» της γύρης στο τρίτο ζεύγος ποδιών. Ο χρόνος που απαιτείται για τη συλλογή της πρόπολης εξαρτάται από τη θερμοκρασία και υγρασία του αέρα που ρευστοποιεί ανάλογα τις ρητινώδεις εκκρίσεις. Ένα πλήρες φορτίο πρόπολης απαιτεί κατά μέσο όρο εργασία μισής ώρας από τη συλλέκτρια πρόπολης. Η πρόπολη επίσης δεν αποθηκεύεται στην κυψέλη, αλλά παραλαμβάνεται αμέσως από τις μέλισσες που ασχολούνται με τη χρήση της και τοποθετείται όπου χρειάζεται. Η συλλέκτρια πρόπολης περιμένει να την ξεφορτώσουν οι οικιακές μέλισσες, οι οποίες προσθέτουν κερί και διάφορες εκκρίσεις στην πρώτη ύλη και έτσι παράγεται αυτό το θαυμάσιο υλικό , η πρόπολη, με τις εξαιρετικές ιδιότητες. Η ποσότητα της πρόπολης που συλλέγει και κατ’ έκταση μπορεί να παράγει μια κυψέλη εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: η φυλή (ράτσα) των μελισσών, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος (ελάχιστη 20ο C) και φυσικά η μεγαλύτερη σημασία στην παραγωγή της πρόπολης έχει η χλωρίδα της περιοχής όπου βρισκονται τα μελισσοσμηνη.
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Αφού τη μεταφέρουν μέσα στην κυψέλη με τις τρίχες των ποδιών τους, σκεπάζουν τα εσωτερικά και εξωτερικά μέρη της κυψέλης με αυτήν η οποία ισχυροποιεί την αποικία των μελισσών και της παρέχει ένα υγιέστερο περιβάλλον. Ακόμη η μέλισσα αλείφει το σώμα της με αυτήν την ουσία, για να την προστατευθεί από τους φυσικούς της εχθρούς,
Η ΠΡΟΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΥΨΕΛΗ: Ταριχεύουν με την πρόπολη μεγαλόσωμα ζώα όπως ποντίκια που πέθαναν μέσα στη κυψέλη και δεν είναι σε θέση να τα μεταφέρουν έξω. Η πρόπολη δεν επιτρέπει την ανάπτυξη μικροβίων και δυσοσμιών. Επιχρίουν τα κελιά των κηρυθρών μετά την εκκόλαψη των μελισσών για να τα αποστειρώσουν ώστε να είναι έτοιμα για να ξαναγεννήσει η βασίλισσα μέσα τους.
ΤΕΧΝΙΚΗ – ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Ο μελισσοκόμος συλλέγει την πρόπολη ξύνοντας τα εσωτερικά τοιχώματα της κυψέλης, το καπάκι , η τα πλαίσια όπου την εναποθέτουν οι μέλισσες. Εκμεταλλευόμενοι αυτή την ιδιότητα της μέλισσας τοποθετούμε πλαστικό πλέγμα στο επάνω μέρος των πλαισίων το οποίο καλύπτεται από τις μέλισσες με πρόπολη, και αργότερα τη μαζεύουμε. Τοποθετείται το πλέγμα στην κατάψυξη, όπου ψύχεται και κατόπιν τινάζοντας το πλαίσιο, παραλαμβάνουμε καθαρή ξηρή πρόπολη. Οι σκληρές ακαθαρσίες απομακρύνονται και μετά η πρόπολη διαλύεται σε διάλυμα 70% αιθυλικής αλκοόλης, η οποία επιτρέπει την αφαίρεση του κεριού που είναι ελαφρά διαλυτό σε χαμηλές θερμοκρασίες. Υπολογίζεται ότι κάθε μελίσσι μπορεί να παράξει από 100 – 300 γρ. πρόπολη το χρόνο.
ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΒΟΤΑΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ: Η πρόπολη συλλέγεται κυρίως από φυτά, δέντρα και μπουμπούκια. Φυτά πλούσια σε ρητινώδεις ουσίες είναι: ΛΕΥΚΕΣ, ΣΗΜΥΔΑ, ΚΑΣΤΑΝΙΑ, ΙΤΙΑ, ΒΕΛΑΝΙΔΙΕΣ, ΔΑΜΑΣΚΗΝΙΕΣ, ΣΚΛΗΘΡΑ, ΦΡΑΞΟΣ, ΚΕΡΑΣΙΑ, ΦΤΕΛΙΑ, ΠΕΥΚΟ, ΕΛΑΤΟΣ, ΛΑΡΥΞ και πολλά άλλα είδη που δεν έχουν καταγραφεί ακόμη όπως ο ηλίανθος. Ανάλογα της βοτανικής προελεύσεως έχουμε διάφορους τύπους πρόπολης, με μικρές διακυμάνσεις στη σύσταση τους.
Η ΠΡΟΠΟΛΗ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ: Μια χρήσιμη και καλής ποιότητας πρόπολη πρέπει να έχει τις παρακάτω ιδιότητες. Να είναι φρέσκια (όχι παλαιότερη των 2 ετών), να είναι καθαρή, να μην περιέχει ξένα σώματα (ξύλα, μπογιά από την κυψέλη, πίσσα).
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ: Η πρόπολη διατηρείται σε ερμητικά κλειστά βάζα, μακριά από το φως και την υψηλή θερμοκρασία
ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ: Τα πολλά φλαβονοειδή και οι συγκεντρώσεις σε αρωματικά μόρια είναι η αρχή της αντιβακτηριακης δράσης που είναι ισοδύναμη με τα αντιβιοτικά. Η πρόπολη αποτελεί μια πραγματική παρεμπόδιση για τη σήψη. Η πρόπολη έχει τοπικά αναισθητικά χαρακτηριστικά χάρη στα αιθέρια έλαια τα οποία σύμφωνα με ορισμένες μελέτες είναι 3 φορές ισχυρότερες από τα αναισθητικά. Επουλώνει τις πληγές και βοηθάει στην ανάπλαση των ιστών σε εγκαύματα β’ βαθμού, εκζέματος κλπ. Η πρόπολη είναι αποτελεσματική στην υγιεινή της στοματικής κοιλότητας με τη μορφή διαλυμάτων. Βοηθάει στη θεραπεία κρυολογημάτων, πονόλαιμου, χρόνιων φαργγύτιδων, άφθων, γαστρεντερίτιδας, κολίτιδας. Όλοι οι τύποι της πρόπολης έχουν την ιδιότητα να ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα.
ΦΥΣΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ: Η πρόπολη είναι ρητινώδης, κολλώδης γόμα( κόμμι). Σε θερμοκρασία άνω των 20ο είναι μαλακή και εύκαμπτη και κολλώδης (κολλά στα χέρια)., ενώ σε θερμοκρασίες κάτω των 15ο και ειδικότερα αν καταψυχθεί γίνεται σκληρή και εύθραυστη (υαλοποιείται). Υγροποιείται στους 60 – 70ο. Το ειδικό της βάρος είναι 1,112 – 1,136 και γ’ αυτόν τον λόγο διαχωρίζεται εύκολα από το κερί το οποίο επιπλέει στη ν επιφάνεια κατά την τήξη.
ΟΡΓΑΝΟΛΗΠΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: ΧΡΩΜΑ: Το χρώμα ποικίλει ανάλογα με τη φυτική προέλευση σε κίτρινο – πράσινο (πεύκο), ροδούχο (λεύκας), καστανό- σκούρο καφέ μέχρι μαύρο (σημύδα). ΟΣΜΗ: Αναδύει μια ευχάριστη δροσιστική ανάμικτη μυρωδιά (βάλσαμο- μέλι - βανίλια) ΓΕΥΣΗ: Από το τυπικό έντονο στυφό – πικρό μέχρι γλυκό. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ: Είναι αδιάλυτη στο νερό, και διαλυτή στη βενζίνη στην ακετόνη και σε διαλύματα υδροξειδίου του νατρίου (τα διαλύματα όμως αυτά είναι τοξικά και επικίνδυνα στο δέρμα). Στην αλκοόλη διαλύεται λιγότερο αλλά η χρήση της δεν είναι επικίνδυνη.
Η ΑΝΤΙΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ: Η πρόπολη καλύπτει μεγάλο φάσμα βακτηρίων, Η παράλληλη χορήγηση της με αντιβιοτικά μειώνει τις βλάβες που προκαλούν αυτά στον οργανισμό. Η πρόπολη δρα στο σταφυλόκοκκο, στον στρεπτόκοκκο, που είναι υπεύθυνοι για τις μολύνσεις της στοματικής κοιλότητας. Το σιναμικό οξύ, ορισμένα αρωματικά συστατικά και πολλά φλαβονοειδή είναι ουσίες εξ’ αιτίας των οποίων η πρόπολη δρα σαν αντιβακτηριακό μέσο. Ιάπωνες ερευνητές απέδειξαν ότι η πρόπολη αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των βακτηριδίων. (ΧΗΝΟΥ)
ΑΝΤΙΙΟΙΚΗ ΔΡΑΣΗ: Η δράση της πρόπολης κατά των ιών είναι επίσης πολύ σημαντική, και τα φλαβονοειδή που περιέχει είναι επίσης υπεύθυνα γ’ αυτήν. Η δράση της κατά των ιών του τύπου έρπη, και των αδενο-ιών έχει πλήρως επεξηγηθεί. Άλλα συστατικά, όπως οι εστέρες και το καφεϊκό οξύ εμπλέκονται στη δράση της πρόπολης ενάντια σους ιούς. Τέλος η πρόπολη δρα προφυλακτικά στη γρίπη, ηπατίτιδα Β και έρπη ζωστήρα.
ΑΝΤΙΜΥΚΗΤΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ: Η πρόπολη αποδεικνύεται αποτελεσματική εναντίον των επιθέσεων των παθογόνων μυκήτων στην επιδερμίδα. Στη δερματολογία και στην κοσμητολογία εξασφαλίζει τη λάμψη και την στιλπνότητα του δέρματος μειώνοντας τα candida και microsporum. Ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα και παράγει μεγάλο αριθμό μακροφάγων, απαραιτήτων για την εξολόθρευση των μυκήτων και των βακτηρίων.
ΕΠΟΥΛΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ: Η πρόπολη επιτυγχάνει την επούλωση των κατεστραμμένων ιστών κυρίως χάρη στα αιθέρια έλαια που περιέχει. Μελέτες έχουν αποδείξει την προστατευτική δράση της πρόπολης στους ιστούς που έχουν εκτεθεί σε ραδιενέργεια. Ακόμη, η αντιοξειδωτική δράση της πρόπολης χάρη στα φλαβονοειδή δεσμεύει τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου.
ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ: Οι αναισθητικές ιδιότητες της οφείλονται στα πτητικά της έλαια (αιθέρια έλαια) και συνιστάται για τοπική αναισθητική δράση (π.χ. τσιμπήματα εντόμων).
ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΙΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ: Η πρόπολη είναι αποτελεσματική στην καταπολέμηση των παρασίτων όπως τριχομονάδα, τριπανόσωμα κλπ. Η δράση αυτή οφείλεται στην αναστολή της σύνθεσης της πρωτείνης τους.
ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΩΝΟΔΗΣ ΔΡΑΣΗ: Μια πιθανή εξήγηση της δράσης αυτής της πρόπολης είναι η αναστολή της σύνθεσης της προσταγλανδίνης, που είναι υπεύθυνη για την εκδήλωση της φλεγμονής.
Πώς να τη χρησιμοποιήσετε:
- Για την αντιμετώπιση στοματικών παθήσεων (ουλίτιδα ,κακοσμία, πονόδοντο) μασήστε σαν τσίχλα ένα μικρό κομμάτι ωμής πρόπολης ώστε αυτό να αλλάξει χρώμα και από σκούρο καφέ να γίνει άσπρο ή διαλύστε αρκετές σταγόνες βάμματος πρόπολης σε νερό και κάντε πλύσεις με αυτό.
- Σε μια μικρή επιφάνεια βαμβακιού ή μπατονέτας απλώστε ποσότητα βάμματος πρόπολης σε ακμή και σπυράκια.(ΠΡΟΣΟΧΗ: το βάμμα πρέπει να έρθει σε επαφή μόνο με την ακμή και όχι με το υπόλοιπο δέρμα)
- Απλώστε αρκετή ποσότητα κηραλοιφής με πρόπολη για ανακούφιση από δερματικούς ερεθισμούς.
- Πιείτε 10 σταγόνες βάμματος πρόπολης διαλυμένες σε 250gr νερό για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού σας.